Bilim Nedir?

Matematiksel bir kavram değil, karmaşık bir yöntemdir. 

•

Durağan değildir, sürekli gelişir yada değişir. 

•

Tanımında belirsizlik  vardır (Bilgi, yöntem, bilgiyi ortaya çıkarma) 

Bilim adamları bilimi hem bir süreç
hem de ürün olarak ele almaktadırlar. Bilim bir süreç olarak ele alındığında, hipotezlerin denenmesi için geliştirilen yöntem veya araştırma yolu olarak tanımlanabilir. Bilim bir ürün olarak ele alındığında, bilimsel yöntemlerle yapılan çalışmalar sonucu ortaya çıkan, doğruluğu kanıtlanmış veya kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünüdür.

Bilimin Dört Önemli Özelliği

•

1. Çeşitlilik: Bilimsel çalışmalar toplumdaki herhangi bir kesimin tekelinde olmayıp, tüm bireylere, insanlığa açıktır. 

•

2. Süreklilik: İnsanlığın varoluşundan bu yana devam etmektedir. 

•

3. Yenilik: Her geçen gün yeni bilgiler, yeni bilim alanları ortaya çıkmaktadır. 

•

4. Ayıklama: Bilgiler zamanla sınanır ve yanlış olduğu ispat edilen bilgiler ayıklanır. 

Bilimsel Bilginin Özellikleri

•

Olgusaldır: doğrudan veya dolaylı olarak gözlenebilecek veya sınanabilecek olguları, vakaları inceler. 

•

Objektiftir: nesnel verilere dayanır. Elde edilen veriler, ulaşılan sonuçlar kişiden kişiye veya toplumdan topluma değişmemelidir. 

•

Genelleyicidir: bir vaka veya durumda doğru olarak bulunmuş bilgiler, diğer vakalar için de doğrudur. 

•

Mantıksaldır: bilimsel bilgiler mantık kuralları ile örtüşür. 

•

Dinamiktir: Sürekli değişme, gelişme ve ilerleme halindedir. 

•

Kümülatiftir: İnsanlık tarihi boyunca sürekli birikmiş ve artmıştır. 

•

Sosyal bir etkinliktir: Toplumsal ihtiyaçlardan doğmuştur. 

•

Yöntemlidir: bilimsel bilgiye ulaşmak için belirli adımlar izlenmelidir. 

Bilimsel Bilgiyle İlgili Bazı Sınırlılıklar

•

Bir konuyla ilgili yapılan herhangi bir bilimsel açıklamaya dayalı bilimsel bilgi asla tartışılamaz veya kesinlikle reddedilemez nitelikte olan ispatlama üzerinde değil, sadece değer biçilmesi ve değerlendirilmesi gereken, eldeki delillere dayalı olarak kurulmuştur. 

•

Bilimsel bilgi yeni veriler ışığında, yeni yöntemler ışığında değişikliğe uğrayabilir. Herhangi bir zamanda bilimin önemli kabul ettiği bir sorun, zamanla değişen entelektüel, sosyal ve politik hususlar etkisi ile değişebilir.  

•

Fakat bilimsel açıklamalar doğası itibariyle kesin olmamasına rağmen, insanoğlunun mevcut şartlarda ve zamanda sahip olduğu en güvenilir bilgilerdir.  

BİLİMSEL BİLGİ TÜRLERİ

OLGULAR:

q

Olgu; bir doğru, bir gerçek, bir hakikat veya bir şeyin olma durumudur.  

q

Olgular doğrudan veya dolaylı olarak gözlemlenebilen, genellikle tekrarlanabilir olaylardır. 

q

Birçok defa doğrulanmış ve üzerinde fikir birliğine varılmış bilgilerdir.  

q

Olgular tektir, tartışılmaz, basit gözlemlerin bir ürünüdür ve yaşadığımız dünyadan elde edilen verilerdir.  

q

“Güneş helyum gazı içerir”, Volkanik patlamalar, güneş tutulması ve Gece, gündüz, mevsimler, doğa olayları (gökkuşağı) veya olağan olarak ifade ettiğimiz durumlar olgulara örnektir.

•KAVRAM

•Doğa ve doğa olayları gözlemlendikçe mevcut olgular artar.

•İnsanları, eşyaları, olayları, durumları benzerlik ve farklılıklarına göre gruplandırdığımızda bu gruplara verdiğimiz adlardır.

•Bazı kavramlar soyut bazıları ise somuttur.

•Olgular incelendiğinde analiz edildiğinde kavramlar ortaya çıkar.

HİPOTEZLER VE TEORİLER:

Hipotezler, bir probleme ilişkin geçici çözüm önerisinde bulunmak. Doğruluğu henüz test edilmemiş bilgilerdir.

Eğer bir kuram deneylerle destekleniyorsa, bilinen tüm olgulara uygunsa ve daha geçerli bir delil yoksa teori olarak adlandırılır.

Teoriler bilgi olarak, hipotezlere oranla daha önemli deneysel desteğe sahiptirler.

YASA

•Doğruluğu deneylerle kanıtlanmış varsayımlar veya gözlenen doğa olayları hakkında yapılan genellemeler olarak tanımlanır. Birer bilimsel buluştur.

•Yasa; gözlenen doğa olayları hakkında yapılan genellemelerdir. Olguların nedenlerini açıklayan her doğru kuram birer bilimsel yasadır.

Araştırma - Bilim İlişkisi

Bireyler tabiattaki olayları anlamada ve problemleri çözmede beş genel kavramdan etkilenirler. Bunlar;

1.DENEYİM

2.GÖRÜŞ BİRLİĞİ

3.UZMAN GÖRÜŞÜ

4. MANTIKSAL ÇÖZÜMLEME (MUHAKEME)

5.BİLİMSEL ARAŞTIRMA

1. DENEYİM

—Deneyimler, bir konuyu açıklamada veya bir problemi çözmede bireyin veya  toplumun  ilgili konu hakkında kazanmış oldukları tecrübelerdir.

—Duyularımızı kullanarak elde ettiğimiz bilgilerdir.

- Gülü koklayarak gül kokusunu bilmek

-Çikolatalı dondurmayı tatmak

-Kadifenin yumuşaklığını dokunarak anlamak

—Duyularımızla elde ettiğimiz bilgiler her zaman güvenilir midir? Duyularımız bizi aldatabilir mi?

2. GÖRÜŞ BİRLİĞİ

—Farklı bireylerden fikir alışverişinde bulunarak elde edilen bilgidir.

-Yemeğin birine acı gelmesi, herkese acı gelmesi?

-İmdat diye bağırma sesini duymak ve teyit ettirmek?

3. UZMAN GÖRÜŞÜ

—Bir konu üzerinde çok fazla bilgisi olan kişilerden danışılarak elde edilen bilgidir.

-Kalbin gerçekten kötü diyen bir doktora inanmak-güvenmek?

-Arabanın radyatörünün değişmesi gerektiğini söyleyen bir ustaya inanmak-güvenmek?

—Bu yolla edinilen bilgilerin doğruluğu-güvenirliği uzmanın ortaya koyacağı delillere bağlıdır.

4. MANTIKSAL ÇÖZÜMLEME

—İnsan zekası ve sahip olduğu çözümleme yeteneği onun düşünsel olarak yeni bilgiye ulaşmasını sağlayabilir. Muhakeme yapabilmeyi içerir.

-Tüm insanlar ölümlüdür. (temel önerme)

-Ayşe insandır. (özel önerme)

-Ayşe ölümlüdür. (sonuç)

5. BİLİM- ARAŞTIRMA ilişkisi

•Bir gerçeği ortaya çıkarmak, bir problemi çözümlemek ve mevcut verileri artırmak için bilimsel yöntem ve

 tekniklerden yararlanarak yapılan düzenli (sistematik) çalışmaya araştırma denir.

Araştırma;

qİnsanda var olan merak, ihtiyaç ve rahatsızlık veren duruma karşı olan ilgiden ortaya çıkar.

Araştırma;

qBilimsel yöntemin kullanılması sonucunda bilimsel bilgi üretmeye yarayan bir çalışma olduğu için bilimin

 vazgeçilmez aracıdır. Bilimsel bilgi araştırma ile üretilebilir. O halde denilebilir ki, bilim araştırmanın hem 

sonucudur, hem de sebebidir.

qAraştırma genel olarak bilimsel yöntemler kullanılarak yapılan çalışmalar olarak tanımlanabilir.